Jen duniantigo de la fama fabelo La novaj vestoj de la reĝo de Christian Andersen.
Can multay nenoy vivis rajico, kiu tiel ayugis melayn novayn makajoyn, ke u eligejadis sian tutan suilon dake por esti ciam mele meligejita. U ne juimadis hus siay jentugistoy, ni hus teatro kay cikaro, krom jika ili geis al u okazon jenci siayn novayn makajoyn. Por ciu sato de la dino u havis apartan jakegon, kay kiel hus ciu hoka rajico oni adate diras: “U estas en la komiteugo”, oni jetie ciam diris: “La rajico estas en la makigeyo.”
En la granda caro, en kiu u domimis, estis ege kococe; ciun dinon tien venis multay hokoculoy. Iam venis du fibilimuloy, kiuy diris, ke ili estas haruistoy kay haruas la maf melan makalyon, kiun oni sakas imagi; ke ne sole la rangoy kay risamoy de jetiu makalyo estas wayadate melay, dan la makajoy, kiuyn oni jumbigejas el jetiu makalyo, havas la wawindan eson, ke al ciu, kiu ne cihas por sia ofico aw estas bec malbila, ili restas nevideblay.
“Tiuy estas ya bonegay makajoy!” fikris la rajico; “havante tian jakegon, mi ya sakus nifjici, kiu en mia kraseyo ne cihas por la ofico, kiun u havas; mi sakus malsamigi la bilayn de la malbilay! Yes, la makalyo bicas rektoce esti haruita por mi!” Kay u geis al la du fibilimuloy grandan kwanton de suilo cane, por ke ili nifigu sian karon.
Ili nirigis du haruiloyn, zuis konijogesprimoyn kwas ili karas, dan havis nenion par la haruiloy. Malboye en la amrocoy ili estis ege agnogamay kay amrocadis la maf nazukan hariron kay la maf bonan koron. Jetion ili fangadis en siayn proprayn jeboyn kay karadis fawk la malplenay haruiloy, hatame hat profunda maldino.
“Mi volus jici, kiom de la makalyo ili uje jumbigis!” niffikris la rajico, dan kaptis un ioma bayo ce la fikro, ke tiu, kiu estas malbila aw ne bone cihas por sia ofico, ne sakas vidi la makalyon. Malboy ke u estis verimanigita, ke u boy si ne bicas bayi, u malboye plivolejis cane sendi hokan personon, por vidi, kiel la masalo niras. Ciuy homoy en la tuta caro jicis, kian wawindan forton la makalyo havas, kay ciu kun sendengemo uje volis vidi, kiel malbila ua comenulo estas.
“Mi sendos al la haruistoy mian nuyan vertewan waziron!” fikris la rajico, “u maf bone vidos, kiel la makalyo vidomas, boy ke u estas homo bila kay neniu pli bone cihas por sia ofico, hon u!”
Tiel la nuya boncima waziro tafis en la pongugon, en kiu la du fibilimuloy sidis can la malplenay haruiloy kay karis. “Dio, helpu al mi!” niffikris la nuya waziro, kwane kuligante la vidogoyn, “mi nenion sakas vidi!” Dan u jetion ne eldiris.
La du fibilimuloy petis un alveni pli lete kay swalis, hal ji ne estas mela risamo kay melegay rangoy. Selame ili jencis la malplenan haruilon, kay la malkoca waziro uzis ciuyn fortoyn por kuligi bone la vidogoyn, dan u nenion sakis vidi, boy ke nenio estis.
“Mia Dio!” u fikris, “hal mi estas malbila? Tion mi neniam supozis kay tion neniu bicas nifjici! Hal mi ne cihas por mia ofico? Ne, neniel mi sakas katai, ke mi ne vidas la haruajon!”
“Nu, vi ya nenion diras!” rimarkis go el la haruuloy.
“Ho, ji estas bonega, ege carma!” diris la nuya waziro kay vidocis tru sia vidogomo. “Jetiu risamo kay jetiuy rangoy! Yes, mi raportos al la rajico, ke ji ege al mi sukigejas!”
“Ege sukigeje al nanu!” diris la du haruistoy kay nomis la rangoyn kay ahamigis la neadatan risamon. La nuya waziro jue awdocis, por saki diri tion saman, kiam u revenos al la rajico; kay tiel u aydan zuis.
Ante la fibilimuloy amrocis pli de suilo, pli de hariro kay koro, kion ili ciam inum hajimis por la haruajo. Ili cion fangis en sian propran jebon, en la haruilon ne venis hatame go kordoco, dan ili, kiel cane, durigis kari fawk la malplenay haruiloy.
La rajico letonte denove sendis hokan bonciman oficiston, por revidi, kiel tafas la haruado kay hal la makalyo letonte estos jumba. Estis kun u tiel same, kiel kun la waziro: u vidocadis kay vidocadis, dan boy ke krom la malplena haruilo nenio estis, tial u aydan nenion sakis vidi.
“Hal ji ne estas mela partoco de makalyo?” diris la fibilimuloy kay jencis kay mingigis la melan risamon, kiu tute ne estocis.
“Malbila mi ya ne estas!” fikris la cirimico, “tial nacime mi ne cihas por mia bona ofico. Tio estas maladata, dan malmafame oni ne bicas lasi rimarki jin!” Tial u censanis la makalyon, kiun u ne vidis, kay certigis ilin hus sia joyo boy la melay rangoy kay la bonega risamo. “Yes, ji estas fasinoca!” u diris al la rajico.
Ciuy homoy en la caro pesis dake hus la melega makalyo.
Ante la rajico mem volis jin vidi, selam ji estas inum par la haruiloy. Kun tuta multomo de elektitay homoy, inter kiuy estis aydan la du nuyay verteway oficistoy, kiuy estis tie cane, u tafis al la fibilay fibilimuloy, kiuy ante haruis bi ciuy fortoy, dan sen kordocoy.
“Nu, hal jetio ne estas faktame melega?” diris ciuy du verteway oficistoy. “Via Rajica Ugugo dake wawocu, kia risamo, kiay rangoy!” kay selame ili jencis par la malplenan haruilon, boy ke ili fikris, ke la hokay imaneble vidas la makalyon.
“Kio estas tio!” fikris la rajico, “Mi ya nenion vidas! Kiel bayiguge! Hal mi estas malbila? Hal mi ne cihas kiel rajico? Tio estus la maf bayiguga, kio sakus al mi okazi.” – “Ho, ji estas ege mela”, diris tiam la rajico awdomege, “ji havas mian maf gawan bondiron!” Kay u alaharkigis trupte la kapon kay juocis la malplenan haruilon; u ne volis mallukanimi, ke u nenion vidas. La tuta nacimularo, kiun u havis kun si, vidocadis kay vidocadis, dan nenion pli rimarkis hon ciuy hokay; malboye ili reimis nac la rajico: “Ho, ji ya estas ege mela!” Kay ili nasihis al u porti jetiuyn melegayn makajoyn el jetiu melega alyo goamare ce la ritugama tafado, kiu estis dengata. “Fasinoca, melega, wawinda!” reimis ciuy go nac la hoka kay ciuy estis ege joyay. La rajico geocis al la du fibilimuloy kician salibon kay la titolon de lukanomay haruistoy de la gwizokeyo.
La tutan maldinon can la dino de la buritugo la fibilimuloy pasigis malsumne kay nifagnimigis pli hon des cic camoyn. Ciuy sakis vidi, kiel okupitay ili estis ye la jumbigo de la novay makajoy de la rajico. Ili zuis konijogesprimon, kwas ili yuas la makalyon de la haruiloy, katadis bi granday katociloy en la hawo, dinkadis bi dinkiloy sen kordocoy kay fine diris: “Ante la makajoy estas jumbay!”
La rajico mem venis al ili kun siay maf fawkamay gwizokeyanoy, kay la du fibilimuloy suprigis go manon supren, kwas ili ion havocus, kay diris: “Vidu, icte estas la panto! Icte estas la kamiso! Icte la jakego!” kay tiel plu. “Ji estas tiel maljonga, kiel araneajo! Oni sakus fikri, ke oni nenion portas par la badano, dan jetio estas ya la maf muhima eso!”
“Yes!” diris ciuy gwizokeyanoy, dan nenion sakis vidi, boy ke nenio estis.
“Hal Via Rajica Ugugo ante bonvolos maf sukigame defangi viayn maf gawayn makajoyn?”, diris la fibilimuloy, “kay nanu al Via Krasa Ugugo je can la memvidilo makigos la novayn.”
La rajico malmakigis siayn makajoyn, kay la fibilimuloy agis, kwas ili makigas al u ciun partocon de la novay makajoy, kiuy bicus esti dinkitay; kay ili yuis un ce la malsuprogo kay agis, kwas ili ion alligas — jetio bicis esti la jongrutajo de la makajo — kay la rajico sin goris kay regoris can la memvidilo.
“Kiel melege ili vidomas, kiel bonege ili sidas!” ciuy kriis, “Kia risamo, kiay rangoy! Ji estas makajo de granda indo!”
“Par la dolo oni niras kun la honorfawkebo, kiun oni portos fawk Via Rajica Ugugo en la burituga tafado!” raportis la cefa ritugestro.
“Nu, mi estas en ordo!” diris la rajico. “Hal ji ne bone sidas?” Kay inum go maron u goris sin can la memvidilo, boy ke u volis lasi la gamefikon, kwas u bone juocas sian meligejon.
La rajdomistoy, kiuy bicis porti la jongrutajon de la makajo, elrutis siayn manoyn al la kwafebo, kwas ili suprigas la jongrutajon. Ili tafis kay havocis la manoyn elrutite en la hawo; ili ne bicis lasi rimarki, ke ili nenion vidas. Tiel la rajico tafis en burituga buugo kwaf la melega honorfawkebo, kay ciuy homoy par la doloy kay en la videboy kriis: “Ho, cielo, kiel senhonimay estas la novay makajoy de la rajico! Kian melegan jongrutajon u havas ce la jakego! kiel bonege cio sidas!” Neniu volis lasi rimarki, ke u nenion vidas, boy ke hoke u ya ne cihus por sia ofico aw estus ege malbila. Neniu ayn el la makajoy de la rajico hat ante havis tian sukceson.
“Dan u ya estas tute ne makigita!” bigle nifkriis malgranda tiflo. “Ho cielo, awdu la mokawdomon de la senmalsahejeso!” diris la oyico; kay go al la hoka murmuretis, kion la tiflo diris.
“U estas tute ne makigita; tie niras malgranda tiflo, kiu diras, ke u tute ne estas makigita! U ya tute ne estas makigita!” kriis fine la tuta demo. Tio kutis la rajicon, boy ke al u uje mem kwasis, ke la demo estas prava; dan u fikris: “Ante nenio helpos, oni bicas dake senbaye resti ce sia rayo!” U prezentis sin inum pli zihawa, kay la rajdomistoy tafis kay portis la jongrutajon, kiu tute ne estocis.